\

Πρόκληση αποτελεί η εξερεύνηση της Πρέσπας. Πίσω από το προφανές πανέμορφο τοπίο της και τη μυστηριώδη γαλήνη που αντιλαμβάνεται κανείς από τα πρώτα κιόλας λεπτά της επίσκεψής του, κρύβονται αναρίθμητες ομορφιές που ικανοποιούν και τον πιο δύσκολο επισκέπτη, αρκεί να υπάρχει και ο κατάλληλος οδηγός για να τις ανακαλύψεις. Κάθε εποχή σίγουρα έχει τη γοητεία της και τις ιδιαιτερότητες της. Αν πρέπει όμως να επιλέξετε μία εποχή, εμείς θα σας προτείνουμε από τα μέσα της άνοιξης έως τα μέσα του καλοκαιριού και θα σας προτείνουμε 10 μικρές εξορμήσεις  για να πάρετε μία πολύ καλή γεύση από το μεγαλείο της φύσης και τον πανάρχαιο πολιτισμό της Πρέσπας. Όμορφες εικόνες, μυρωδιές, χρώματα και συναισθήματα σας περιμένουν. Φωτογραφική μηχανή λοιπόν στα χέρια και ξεκινάμε!

1. Κάνουμε βαρκάδα στα ασκηταριά 

Ναυλώνοντας κάποια από τις βάρκες που βρίσκονται στον οικισμό Ψαράδες, ξεκινάμε τη βόλτα μας στη Μεγάλη Πρέσπα. Περνώντας ανάμεσα από πελεκάνους και άλλα υδρόβια πουλιά που πλέουν ανέμελα στη λίμνη, φτάνουμε στα ασκηταριά και τις τοιχογραφίες που είναι φωλιασμένα στους βράχους και τα οποία χρονολογούνται από τη μεταβυζαντινή περίοδο.  Αν πάλι προτιμάτε το περπάτημα, μπορείτε να ακολουθήσετε το μονοπάτι που ξεκινά από τον οικισμό των Ψαράδων έως το Ακρωτήρι Ρότι, ένα πανέμορφο σημείο θέας όπου οι 3 χώρες διασταυρώνονται στα μάτια του επισκέπτη. Δείτε το προτεινόμενο μονοπάτι εδώ

2. Περπατάμε στο παραλίμνιο δάσος της Πρέσπας

Κατά μήκος της όχθης της Μεγάλης Πρέσπας, στο σημείο όπου οι εκβολές του ποταμού συναντούν τη λίμνη, απολαμβάνουμε ένα χαλαρό περίπατο ανάμεσα σε ιτιές, λεύκες, σημύδες, αλλά και βατομουριές, αγριομέντες, τριανταφυλλιές και αναρριχώμενους λυκίσκους. Δώστε ιδιαίτερη σημασία στις επιβλητικές σημύδες που σας περιβάλουν. Πρόκειται για ένα σπάνιο δάσος που μόνο δύο αυτού του είδους έχουν καταγραφεί στην Ελλάδα. Επιπλέον εκεί θα συναντήσετε και πολλά είδη μικρών πουλιών όπως δεντροφυλλοσκόπους, αετομάχους, μελισσοφάγους, ενώ με λίγη τύχη μπορεί να δούμε κρεμασμένες από τα κλαδιά των δένδρων τις φωλιές που χτίζουν με πολύ μεράκι οι σακουλοπαπαδίτσες.

Δείτε εδώ πώς θα φτάσετε στο παραλίμνιο δάσος απολαμβάνοντας μία όμορφη διαδρομή με σημείο εκκίνησης τον οικισμό Λαιμό.

3. Εξερευνούμε τους παραδοσιακούς οικισμούς

Αυτή η εποχή προσφέρεται για περιπλάνηση στους γραφικούς οικισμούς της Πρέσπας, που γεμάτοι από κόσμο πια μας δίνουν τη δυνατότητα να ξεκουραστούμε σε κάποιο από τα τοπικά μαγαζάκια. Οι γραφικοί Ψαράδες, το κεφαλοχώρι Λαιμός, ο παραδοσιακός οικισμός του Αγίου Γερμανού, ο απομακρυσμένος κτηνοτροφικός οικισμός του Βροντερού, η ήσυχη, πλάι στο νερό, Μικρολίμνη ξακουστή για το ηλιοβασίλεμά της, κάθε ένας έχει και μία διαφορετική εμπειρία να προσφέρει.

4. Γινόμαστε θεατές στο συνεργατικό ψάρεμα των πουλιών

Αυτή την εποχή, μέχρι και αρχές Ιουλίου, εντυπωσιακό θέαμα αποτελεί το συνεργατικό ψάρεμα πελεκάνων και κορμοράνων, όταν τα πουλιά ταΐζουν τα μικρά τους διώχνοντας τα κοπάδια ψαριών από τα βαθειά νερά. Το καλύτερο μέρος για να το απολαύσετε είναι το σημείο του δρόμου με την απότομη στροφή προς τους Ψαράδες πάνω από την Κούλα, αλλά και το ακρωτήρι Ρότι στους Ψαράδες, απέναντι από το τριεθνές σημείο της λίμνης, το οποίο είναι ονομαστό για τη μεγάλη συγκέντρωση ψαριών.

5. Παρατηρούμε πουλιά από το λόφο της Κρίνας

Εξόρμηση στις Πρέσπες χωρίς ορνιθοπαρατήρηση δεν υφίσταται. Πολλά είναι τα σημεία όπου μπορεί να παρατηρήσει κανείς πουλιά, αλλά ένα από τα καλύτερα είναι σίγουρα ο λόφος της Κρίνας, πηγαίνοντας προς το νησάκι του Αγίου Αχιλλείου. Εκεί έχουμε την ευκαιρία να δούμε τους ροδοπελεκάνους και τους αργυροπελεκάνους στις αποικίες τους να πετάνε προς και από τη Μεγάλη Πρέσπα για να ψαρέψουν το φαγητό τους. Επίσης, εκεί γύρω αν παρατηρήσουμε πιο προσεκτικά στις πλημμυρισμένες με νερό εκτάσεις στην άκρη της λίμνης (υγρά λιβάδια) θα δούμε διάφορους ερωδιούς να αναζητούν τροφή.

6. Γεμίζουμε από τις μυρωδιές των φυτών

\

Σιγά-σιγά ανθίζουν και τα τελευταία λουλούδια ψηλά στα βουνά και ίσως βρούμε κάποιες εναπομείνασες ορχιδέες στο Πισοδέρι, αλλά οι μυρωδιές των αρωματικών φυτών πλημμυρίζουν όλη την Πρέσπα. Θυμάρι και ρίγανη στο όρος Βαρνούντα, τσάι του βουνού στη Σφήκα και άλλα πολλά μπορούμε να συναντήσουμε στις περιπλανήσεις μας αυτή την εποχή στην Πρέσπα.  Αν θέλετε βέβαια να βρεθείτε σε ένα πραγματικό παράδεισο φυτών, σας προτείνουμε να περπατήσετε το μονοπάτι που ξεκινά από τον Άγιο Γεώργιο και καταλήγει στο όρος Ντέβας. Μετά το «αιωνόβιο δάσος των κέδρων» (αρκεύθων), ένα από τα πιο σημαντικά σημεία του Πάρκου Πρεσπών λόγω της μεγάλης ηλικίας των αρκεύθων, ακολουθεί μία διαδρομή με δεκάδες διαφορετικά είδη και υποείδη φυτών. Δείτε το προτεινόμενο μονοπάτι εδώ

7. Κατακλυζόμαστε από τα χρώματα των πεταλούδων

Στην Πρέσπα έχουν καταγραφεί περισσότερα από 172 είδη ημερόβιων πεταλούδων, από το σύνολο των 234 όλης της Ελλάδας. Η ποικιλία αυτή οφείλεται στα πολλά είδη λουλουδιών και φυτών από τα οποία τρέφονται οι πεταλούδες. Έτσι, σε όλα τα σημεία της περιοχής αυτή την εποχή μπορεί να συναντήσουμε από την κοινή μπλε πεταλούδα (Polyommatus Icarus) μέχρι πολλές άλλες του είδους όπως την Eastern Baton Blue (Pseudophilotes vicrama), την Green-Underside Blue (Glaucopsyche alexis), την Clouded Apollo (Parnassius mnemosyne), την Scarce Swallowtail (Iphiclides podalirius), την Eastern Festoon (Zerynthia cerisy), αλλά και άλλα είδη των γενών Polyommatus, Plebejus και Cupido. Η πιο κοινή δε μέχρι και τον Ιούλιο είναι η Silver-washed Fritillary (Argynnis paphia). Η παλέτα των χρωμάτων τους προσφέρεται για καταπληκτικές φωτογραφίες! 

8. Φωτογραφίζουμε την Πρέσπα από ψηλά

Για μία ολοκληρωμένη άποψη της Πρέσπας κατευθυνόμαστε προς τα ψηλότερα σημεία της όπου έχουμε τη δυνατότητα να φωτογραφήσουμε κάθε σημείο της λεκάνης πανοραμικά. Ιδανικό σημείο αποτελεί το όρος Ντέβας, όπου ξεκινώντας από το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου με το αιωνόβιο δάσος των αρκεύθων κατευθυνόμαστε στην κορυφή και απολαμβάνουμε θέα 360°. Ιδανικό σημείο και για να παρατηρήσουμε τις αποικίες των πελεκάνων, από όπου καταμετρώνται οι αποικίες τους κάθε χρόνο από τους ερευνητές της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών.

Δείτε το προτεινόμενο μονοπάτι εδώ

9. Συμμετέχουμε στα πολιτιστικά δρώμενα

Η άνοιξη είναι μία εποχή που μαζί με τα πουλιά φέρνει και τις γιορτές στην Πρέσπα. Ξεκινώντας με το πανηγύρι του Αγίου Γερμανού στις 12 Μαΐου, οι γιορτές συνεχίζονται μέχρι το τέλος του καλοκαιριού όπου ολοκληρώνονται με το πανηγύρι στους Ψαράδες στις 15 Αυγούστου και τα Πρέσπεια το τελευταίο Σαββατοκύριακο του μήνα. Ο Άγιος Γερμανός, ο Άγιος Αχίλλειος, η Αγία Τριάδα Πισοδερίου, η Μεταμόρφωση της Σωτήρος στο Πλατύ, το Βροντερό και η Καλλιθέα, όλα τα χωριά δεν σταματούν να υποδέχονται κόσμο το καλοκαίρι και να βρίσκουν αφορμή για γιορτή.  

10. Κάνουμε το γύρο του λιμναίου νησιού του Αγίου Αχιλλείου

Απολαμβάνουμε τη μοναδική εμπειρία να βαδίζουμε πάνω σε μια πλωτή γέφυρα προς ένα λιμναίο νησί με μεγάλη ιστορία. «Μπαίνοντας» στον οικισμό, ξεκινάμε μία κυκλική διαδρομή από το ένα άκρο του νησιού στο άλλο απολαμβάνοντας κάθε πλευρά της λίμνης. Επισκεπτόμαστε ενδιαφέροντα αρχαιολογικά μνημεία με κυρίαρχο τη βασιλική του Αγίου Αχιλλείου, όπου στον περιβάλλοντα χώρο του ναού πραγματοποιούνται κάθε χρόνο τα Πρέσπεια.

Απολαύστε, λοιπόν, τη μαγεία της ανακάλυψης και μετά ξεκουραστείτε σε μια από τις ταβερνούλες της περιοχής με καλή παρέα και φρέσκο ψάρι της λίμνης.

Αναδημοσίευση από το site της Εταιρείας Προστασίας Πρεσπών (Ε.Π.Π)  - http://www.spp.gr/

Read More »

Το τοπίο που δημιουργείται γύρω από την Μικρή και την Μεγάλη Πρέσπα είναι απλά πέρα από κάθε περιγραφή. Πρέπει να ζήσει κάποιος την μαγεία και την ομορφιά του υδάτινου στοιχείου των λιμνών που δημιουργούν ένα παραμυθένιο σκηνικό. 

Γύρω από τις λίμνες εκτείνεται ένα απέραντο δάσος, που οφείλει την ύπαρξή του ακριβώς στην αναζωογονητική δύναμη του υγρού στοιχείου. Χωριά που κάποτε άνθισαν και τώρα είναι πέτρινες αναμνήσεις γύρω από τις λίμες, γραφικά ψαροχώρια, το νησάκι του Αγίου Αχιλλείου με την ομώνυμη εκκλησία και τους αποφασισμένους κατοίκους, ο προστατευόμενος Οικισμός των ψαράδων και ο απέραντος Δρυμός συμπληρώνουν μια εικόνα απερίγραπτης ωραιότητας. Οι Πρέσπες ορίζουν μια τριεθνή περιοχή ανάμεσα στην Ελλάδα, την Αλβανία και την FYROM και πραγματικά μοιάζουν με ένα σταυροδρόμι των κόσμων, όπου σύνορα και γραμμές των οριζόντων λιώνουν μέσα στον υδάτινο καθρέφτη τους. Γύρω από τις λίμνες ορθώνονται υπερήφανοι ορεινοί όγκοι, του Βαρνούντα προς ανατολάς, του Τρικλαρίου στα νότια, του Ξεροβουνίου προς βορρά. Η Μεγάλη Πρέσπα επικοινωνεί υπόγεια με την Λίμνη Αχρίδα, συμπληρώνοντας το μυστήριο του νερού!

Αρχαίες αναμνήσεις
Κατά την απώτατη αρχαιότητα οι Πρέσπες αποτέλεσαν ζωτικό τμήμα της Αρχαίας Λύγκου, μιας επικράτειας που έδωσε το αίμα της και στην δυναστεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου ο οποίος ανατράφηκε από τις Λυγκιστίδες, τις γυναίκες της περιοχής, συγγενείς του εκ μητρός. Το αρχαίο όνομα των Πρεσπών είναι Μεγάλη και Μικρή Βρυγιής, με το όμορφο αυτό όνομα να σημαίνει «Νερό που αναβλύζει από τα έγκατα», γεγονός που μας κάνει να υποπτευόμαστε ότι οι αρχαίοι γνώριζαν πως υπάρχει επικοινωνία με την Αχρίδα υπογείως. Στους βυζαντινούς χρόνους η περιοχή γνώρισε πολλές περιπέτειες αλλά και μεγάλη ακμή που την προίκισαν με σπουδαία μνημεία.
Εθνικός Δρυμός Πρεσπών
Η ανακήρυξη του δάσους των Πρεσπών σε Εθνικό Δρυμό έγινε πολύ νωρίς, ήδη από το 1974. έχει αναγνωριστεί ως Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους και από το 1975 ανήκει στην συνθήκη Ramsar ως Υγροβιότοπος Διεθνούς Ενδιαφέροντος. Ταυτόχρονα η ευρύτερη περιοχή του Βαρνούντα συμμετέχει στο δίκτυο προστασίας της φύσης Natura 2000. Μπορούμε να φανταστούμε για πόση ομορφιά μιλάμε, όταν υπάρχουν τόσες αναγνωρίσεις από επίσημους φορείς!

Ο παράδεισος του εναλλακτικού τουρισμού

Οι Πρέσπες είχαν το προνόμιο την εποχή του μαζικού – και εν πολλοίς καταστρεπτικού – τουρισμού να απέχουν από αυτήν την στρεβλή ανάπτυξη. Έτσι αυτή τη στιγμή που η νοοτροπία ευτυχώς έχει αλλάξει και η έννοια του «τουρίστα» υποχωρεί για να αναδυθεί ο αυθεντικός ταξιδιώτης, που σέβεται το περιβάλλον, οι Πρέσπες έχουν κρατήσει αναλλοίωτο το χρώμα τους, την αρχιτεκτονική τους παράδοση, την φυσιογνωμία του τοπίου και βρίσκονται πολύ υψηλά στις εκάστοτε ψηφοφορίες των ταξιδιωτικών οργανισμών. Μια πολύ προνομιακή φύση, με πάνω από 1.500 είδη φυτών, 42 είδη θηλαστικών, 11 είδη αμφιβίων, 23 είδη ψαριών με τα 12 εξ αυτών να είναι αποκλειστικά ενδημικά, όπως το γριβάδι, και πάμπολλα είδη πουλιών η περιοχή των Πρεσπών αποτελεί μια κιβωτό ζωής, ένα πραγματικό εργαστήριο της φύσης! Ανέγγιχτη και μοναδική, η υγρή επικράτεια των Πρεσπών περιμένει τον ταξιδιώτη να τον μυήσει στην φυσική ζωή. Η πεζοπορία, η παρατήρηση πουλιών, το ποδήλατο βουνού, ο ιστορικός τουρισμός με περιήγηση στα βυζαντινά μνημεία της περιοχής, οι καταδύσεις και το ψάρεμα στις λίμνες, ο αναπτυσσόμενος ήπιος αγροτουρισμός και τα χειμερινά σπορ στο κοντινό χιονοδρομικό κέντρο Βίγλας - Πισοδερίου φέρνουν τις Πρέσπες στην πρώτη θέση των επιλογών για μια γνωριμία με μια από τις πιο ανέγγιχτες και φιλόξενες γωνιές της Ευρώπης. 

Αναδημοσίευση από το http://www.newsit.gr/

Read More »

Ήταν μια φορά κι έναν καιρό ένας αργαλειός. Τεράστιος. Ξύλινος...

Είχαν στημόνι καλάμια από τις Πρέσπες, κορδέλες από παλιές κουβέρτες, από ξεχασμένα στο βουνό ρούχα παράτυπων μεταναστών, φερμουάρ ρούχων, κόκκινες, πλαστικές απαγορευτικές κορδέλες της αστυνομίας.

Κάποιες από αυτές πβρήκαν απρόσμενα περιπατητές του βουνού ανάμεσα σε οξιές και κέδρους, όταν η Ελληνική Αστυνομία εξερευνούσε για αποναρκοθέτηση του Γράμμου το... καλοκαίρι του 2011) και υφάδι... τη μνήμη.

Ήταν προϊόντα της φύσης ή των ανθρώπων που πέρασαν από αυτή κι έζησαν με αυτή, την ιστορία, τις πολιτικές, και υφάδι τη μνήμη και τις καλλιτεχνικές πρακτικές.

Ο αργαλειός και το υφασμένο "προϊόν" του ("εικαστικά κιλίμια" υφασμένα από καλάμια, μνήμες, ψιθύρους ηχογραφημένους, λέξεις κι έννοιες, ξερολιθιές, κυκλικά αλώνια και στρατιωτικά φυλάκια) εκτίθενται ήδη στη μεγάλη αίθουσα του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στη Μονή Λαζαριστών της Θεσσαλονίκης.

Στον ίδιο χώρο πραγματοποιήθηκε το διήμερο 9 και 10 Ιανουαρίου διεπιστημονικό συνέδριο, με τίτλο: "Τοπίο: ιστορίες, πολιτικές, αναπαραστάσεις".

Το συνέδριο διοργανώθηκε από το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστήμιου Δυτικής Μακεδονίας, με αφορμή την έκθεση "Εικαστική Πορεία προς τις Πρέσπες: Μια διαδικασία βίωσης του τοπίου" (ΚΜΣΤ, 10 Οκτωβρίου - 24 Ιανουαρίου 2015).

Το συνέδριο είχε στόχο τη διερεύνηση της ιστορικότητας και της πολιτικής λειτουργίας του τοπίου και τη σχέση του με τις καλλιτεχνικές πρακτικές και διαδικασίες.

Στο επίκεντρο του προβληματισμού τέθηκαν θεωρήσεις από τα πεδία της Ιστορίας, της πολιτισμικής κριτικής, των εικαστικών τεχνών, της φωτογραφίας, του κινηματογράφου κ.ά.

Η σπάνια ωραιότητα της Φλώρινας

Η εικαστική ιστορία της... ιστορίας, όμως, ξεκινά πολύ νωρίτερα. Από το 2007. Δυο μόλις χρόνια μετά την ίδρυση της Σχολής Καλών Τεχνών της Φλώρινας. Του τελευταίου ΑΕΙ που ιδρύθηκε στη χώρα πριν από την έναρξη της -και- οικονομικής κρίσης.

Του τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστήμιου Δυτικής Μακεδονίας (Φλώρινας) με τους 450 φοιτητές (πενταετούς φοίτησης) και τους μόλις 11 διδάσκοντες... Σε μια πόλη μόλις 12.000 κατοίκων.

Η "Εικαστική Πορεία προς τις Πρέσπες" είναι μια καλλιτεχνική - εκπαιδευτική διαδικασία, που ξεκίνησε το 2007, με τη μορφή εργαστηρίου της σχολής και στόχο την εικαστική διερεύνηση της "ιδιαίτερης" (πολιτικά, γεωγραφικά, γεωπολιτικά, κλιματολογικά, συναισθηματικά) περιοχής του νομού Φλώρινας και της υγρής συνοριακής γραμμής των Πρεσπών και την παραγωγή καλλιτεχνικού έργου.

Η βασική διδακτική μεθοδολογία στο Α' Εργαστήριο εδράζεται στην άποψη, ότι η Τέχνη λειτουργεί σε μια διαρκή διαδραστική σχέση με την κοινωνία, αλλά και με τον κόσμο των εικόνων και την ιστορία τους.

Η Φλώρινα έχει ορισμένα χαρακτηριστικά που την καθιστούν μοναδική: βρίσκεται μέσα σε ένα φυσικό περιβάλλον ιδιαίτερης ομορφιάς, τοποθετείται στα σύνορα, γειτνιάζει με περιοχές ιδιαίτερου οικολογικού ενδιαφέροντος, έχει έντονες τις "πληγές" και τα ίχνη από την πρόσφατη ιστορία (Εμφύλιος, περίοδος Ψυχρού Πολέμου, κάθε είδους μετανάστευση).

"Στη Φλώρινα δεν υπάρχουν αρχαία ερείπια, τα ερείπια είναι σύγχρονα και είναι πολλά, περισσότερα ίσως από οπουδήποτε αλλού. Όλα σχεδόν (εκτός από τους ναούς στο νησάκι του Αγίου Αχιλλείου) χρονολογούνται από την πρόσφατη πολιτική ιστορία μετά το 1945..."

"Η τέχνη στην Ελλάδα είναι μια τέχνη του άστεως. Η Φλώρινα βρίσκεται μέσα στο φυσικό περιβάλλον. Ποτέ πριν στην Ελλάδα δεν έχει πραγματοποιηθεί μια συστηματική μελέτη της Φύσης από μια μεγάλη ομάδα φοιτητών/τριών, αλλά και των διδασκόντων, ποτέ πριν δεν έγινε προσπάθεια σε τέτοια κλίμακα να γίνει κατανοητή η σχέση της Τέχνης με την πρόσφατη Ιστορία.

Το πολυετούς διάρκειας εργαστήριο εξελίσσεται σε έναν χώρο, όπου διερευνάται η Φύση ως πραγματικότητα αλλά και η Ιστορία ως μια ζώσα παρουσία (πολλές φορές τραυματική) και όχι ως ένα απόμακρο ιδεολόγημα".

Αυτά λέει -μεταξύ άλλων- στο Αθηναϊκό Πρακτορείο ο επίκουρος καθηγητής της σχολής και "εμπνευστής" του προγράμματος - εργαστηρίου "Πορεία προς τις Πρέσπες" Γιάννης Ζιώγας- ο πρώτος εκ των εισηγητών στο διεπιστημονικό συνέδριο, που φιλοξενήθηκε στο ΚΜΣΤ της Θεσσαλονίκης.

Η... Πορεία στις Πρέσπες

Στο επταετούς διάρκειας (2007-2014) εργαστήριο "Πορεία στις Πρέσπες" ακολουθείται κάθε χρόνο μια διαφορετική θεματική ενότητα, που αφορά πάντα τη σχέση του καλλιτέχνη - δημιουργού με το πεδίο - τοπίο δράσης του (ως επιφάνεια εργασίας - κίνησης του δημιουργού στον χώρο αλλά και ως εικαστικό ερέθισμα και, τελικά, παραγόμενο).

Έτσι, μέχρι σήμερα, διερευνήθηκαν από τους φοιτητές, αλλά και διδάσκοντες και ανεξάρτητους καλλιτέχνες που μετείχαν στο πρόγραμμα, έννοιες και θέματα, όπως η... "πολιτική γεωγραφία", τα "παγκόσμια τοπία" (η έννοια των συνόρων και η ιδιαιτερότητα του υγρού στοιχείου του τριεθνούς στην Πρέσπα- τη μεγαλύτερη λίμνη των Βαλκανίων), τα "διευρυμένα πεδία" (τα σύνορα ως επιφάνεια εργασίας του καλλιτέχνη), η "έννοια και η οπτική των συνόρων" (επιτυγχάνεται με εικαστικές περιπλανήσεις στην... απέναντι πλευρά της λίμνης- στους τόπους της Αλβανίας και της ΠΓΔΜ) την "Ετερότητα(;)" των άλλων- της απέναντι όχθης.

Είναι η πρώτη φορά στην Ελλάδα που πραγματοποιείται εικαστικό εγχείρημα στην ύπαιθρο. Αντίστοιχο πρόγραμμα (με εικαστικές δράσεις στα σύνορα) εφαρμόζεται στην ομότεχνη σχολή του New Mexico στις ΗΠΑ, με την οποία η σχολή της Φλώρινας έχει συνεργασία και ανταλλαγή εικαστικών "υλικών" (ακόμα και εγκαταλειμμένα ρούχα και αντικείμενα μεταναστών...).

Η εκκλησία στο Μοσχοχώρι (εγκαταλειμμένο χωριό της περιοχής), τα λιβάδια του τσαγιού, τα ερείπια της Σφήκας, οι κορυφογραμμές του Γράμμου, οι αρχαίοι κέδροι σπάνιας ποικιλίας, η πόλη της Φλώρινας, τα πλάνα του Θόδωρου Αγγελόπουλου (επτά ταινίες του είναι γυρισμένες στην περιοχή- "είναι ο επίσημος μέντοράς μας" λέει ο κ. Ζιώγας) λειτουργούν ως τόποι μνήμης και καταγραφής, εικαστικής και θεωρητικής ερμηνείας και έτσι επιβιώνουν.

Οι φοιτητές της σχολής -σύγχρονοι αλλά και εικαστικοί του μέλλοντος- εξάλλου, είναι Έλληνες, Γερμανοί (Γερμανίδα ήταν και η πρώτη απόφοιτος, το 2011, τού νεοϊδρυθέντος τμήματος), Πολωνοί, Βούλγαροι, αλλά και Φλωρινιώτες.

Το διήμερο διεπιστημονικό συνέδριο στη Θεσσαλονίκη πλαισιώνεται από συναυλία μουσικού σχήματος με "ηχητικούς περιπάτους στις Πρέσπες", εξειδικευμένες εισηγήσεις για τη σχέση του τοπίου με την ιστορική μνήμη, την περιήγηση ως καλλιτεχνική πρακτική, κ.ά, ενώ με το πέρας της έκθεσης προγραμματίζεται σειρά εκδηλώσεων, με τη συμμετοχή επαγγελματιών και παραγωγών της περιοχής της Φλώρινας για τη γενικότερη παρουσίαση της σύγχρονης ακριτικής πόλης.

Αναδημοσίευση από το http://www.real.gr/ 

Read More »

Αν ετοιμάζεσαι για ένα απλό ταξίδι, είσαι γελασμένος. Στην Πρέσπα άνθρωποι και ζώα, ιστορία και αρχιτεκτονική, βουνά και λίμνες έχουν συνάψει άλλου είδους συμφωνίες. Σε ένα τοπίο ασύλληπτης ομορφιάς αναγκάζεσαι να αφουγκραστείς τα μέσα και τα έξω σου. Να έρθεις αντιμέτωπος με θαύματα. Να αλλάξεις ποικιλοτρόπως.

Το χειμώνα η ομίχλη σκεπάζει τα πάντα. Δύο λίμνες τεράστιες και μπορεί να μην τις δεις και ποτέ. 44 τ.χλμ. η μικρή, 272 η μεγάλη, καλυμμένες από σύννεφα. Σκέψου τώρα. Λεπτομέρειες. Δεν είναι ικανή να κρύψει τίποτε από αυτό που λέμε Πρέσπα. Μη σου πω ότι το εντείνει κιόλας.
Σόμπες και καυσόξυλα παντού. Ακόμη και στις εκκλησίες. Πώς να παλέψεις αλλιώς τους -20 φεύγα βαθμούς; Κόβει την ανάσα η παγωνιά. Λεπτομέρεια κι αυτό. Κομμένη είναι η ανάσα στην Πρέσπα έτσι κι αλλιώς.

Είναι η ένταση και την ίδια στιγμή η γαλήνη που σου γεννά το τοπίο. Και οι ακρίτες, και η ενέργεια, και η ιδέα τού πού βρίσκεσαι. Στα σύνορα Ελλάδας, Αλβανίας, ΠΓΔΜ που ορίζονται μέσα στη μεγάλη λίμνη, τη Μεγάλη Πρέσπα. Το 22% στην Ελλάδα, το 60% στα Σκόπια, το 18% στην Αλβανία, έτσι, για την ιστορία. Γιατί ούτε σημαδούρες δεν υπάρχουν πια να το ορίζουν. Και κάπως έτσι μπαινοβγαίνεις ανυποψίαστος στα βαλκανικά ύδατα, καλημερίζεσαι με τον Αλβανό βαρκάρη και τον ψαρά από την ΠΓΔΜ, «μιρ, μιρ;» σου φωνάζει ο ένας, «ντόμπρο, ντόμπρο» σου απαντά ο άλλος, μα εσύ κοιτάς μόνο τα απέραντα υγρά σύνορα, ανίκανος να βγάλεις μιλιά.

«Τι να τις κάνουμε τις σημαδούρες; Εμείς ξέρουμε πού είναι η αριστερή πινέζα του χάρτη», έλεγε μια μέρα ο βαρκάρης Βασίλης Αραμπατζής. «Αμα δεις τον Χότζα (ο ΝΔ άνεμος που έρχεται από την Αλβανία) να πλησιάζει ή πέσει το σύννεφο, βγαίνεις γρήγορα από τη λίμνη, αλλιώς την έβαψες», έλεγε ο πρόεδρος των ψαράδων στο χωριό Ψαράδες Νίκος Τραϊανόπουλος. Ενας γέροντας στο καφενείο του Αγίου Γερμανού, πάλι, έλεγε παραμύθια για νεράιδες, για βασιλόπουλα και ξωτικά και μια παρέα βιολόγων μιλούσε για ένα από τα σπουδαιότερα εναπομείναντα οικοσυστήματα. Μια γιαγιά στην Πύλη θυμόταν τους αντάρτες και την μπάρα που ξέκοβε την Πρέσπα από την υπόλοιπη Ελλάδα μέχρι το ’74. Τις οικογένειες που σκορπίστηκαν τότε στις όχθες της μεγάλης λίμνης.

Φαντάσου τώρα να περιφέρεσαι σε ένα ασύλληπτα γοητευτικό τοπίο και να έχεις να σκέφτεσαι όλα αυτά. Να τα βλέπεις μπροστά σου, για την ακρίβεια. Μικρά και μεγάλα θαύματα, που είναι θαύματα γιατί είναι εδώ όπου είναι. Θαύμα οι τοιχογραφίες του βυζαντινού Αγίου Γερμανού και η κόγχη του Αγίου Αχιλλείου, θαύμα και οι ψαράδες που ψαρεύουν μαζί με τους πελεκάνους. Θαύμα τα νεροβούβαλα που περπατούν νωχελικά προς τις καλαμιές, θαύμα τα χαγιάτια των σπιτιών, θαύμα και οι φασολιές που μεγαλώνουν κάτω από το χιόνι. Θαύμα τα ασκηταριά και οι βραχογραφίες μες στη λίμνη ή η θέα από τα βουνά και τα ίχνη της αρκούδας στον Βαρνούντα, θαύμα και τα αυγά των ψαριών που επωάζονται κάτω από τις καλαμιές. Θαύμα και το τσίπουρο που σταλάζει ευλαβικά από τα καζάνια και οι βαλκανικοί σκοποί που παίζουν οι Αλβανοί μουσικοί στα γλέντια.


Να γιατί η Πρέσπα έχει μια περίεργη σχέση με το χρόνο. Σαν να μην ξέρεις αν είσαι στο παρελθόν ή στο μέλλον. Σαν να μην έχει και καμία σημασία.

Στη σκιά του Βαρνούντα

Πιθανότατα θα μένεις στους Ψαράδες, στον Λαιμό ή στον Αγιο Γερμανό. Εκεί είναι οι περισσότεροι ξενώνες. Εκεί και οι ταβέρνες που σερβίρουν φασολάδα, γριβάδι, αποξηραμένα τσιρόνια. Και στην Κούλα έχει ταβέρνες, και στη Μικρολίμνη. Και στον Αγιο Αχίλλειο.
Γύρω στους 2.000 ανθρώπους ζουν στην περιοχή. Συμβιώνουν μοναδικά με 260 είδη πουλιών, 20 είδη ψαριών, αρκούδες, λύκους, ακόμη και λύγκες, λένε.

Καμιά εκατοστή παιδιά μεγαλώνουν βλέποντας θαύματα, κι ας μην το ξέρουν. Ψάρεμα, καλλιέργεια, κτηνοτροφία... βγαίνουν τα προς το ζην, περνάει κι η μέρα. Για τους άντρες. Οι κυράδες αποξηραίνουν τα ψάρια και τις πιπεριές, φτιάχνουν μπούκοβο, φροντίζουν τις κότες και τα διάσημα φασόλια τους. Οι νεότερες ρίχνουν ιδέες, θεμέλια για τουριστική και αγροτική εξέλιξη.

Ζουν σε σπίτια-κοσμήματα με χαγιάτια και εξώστες, ταπεινές ξυλοδεσιές, ντουβάρια από πέτρα, χώμα και καλάμια. Πολλά από αυτά είναι τα λεγόμενα «ανταλλάξιμα», που τους δόθηκαν μετά τον Εμφύλιο και την ανταλλαγή, που θα πει πως δεν υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας. Τέλος πάντων, μεγάλη ιστορία.

Ο μοναδικός τρόπος για να φτάσεις στην Πρέσπα είναι από τον αυχένα του Βαρνούντα. Βγαίνεις στον αυχένα Περβάλι και μένεις με το στόμα ανοιχτό. Οι λεκάνες στα πόδια σου περιτριγυρισμένες από τα εντυπωσιακά βουνά. Ντέβας, Βαρνούντας, Τρικλάριο. 150 τετραγωνικά χιλιόμετρα Εθνικός Δρυμός. Πανεύκολα πια κατεβαίνεις στη Μικρή Πρέσπα. Αν δεν έχει πάγο, βέβαια. Και μετά διαλέγεις κατεύθυνση. Προς Νότο είναι η Μικρολίμνη με την προβλήτα και τους ψαράδες που ξεψαρίζουν τα δίχτυα, με τη θέα στο Βιδρονήσι και στους κορμοράνους του... Συνεχίζεις σε μια μυστηριακή διαδρομή, πλάι στο νερό, και τότε αρχίζεις να καταλαβαίνεις πόσο ευαίσθητες είναι οι ισορροπίες εδώ πέρα. Και του οικοσυστήματος, και οι δικές σου. Πάνω στο βουνό, στο Τρικλάριο, βρίσκεται μια χούφτα σιωπηλά χωριά που εγκαταλείφθηκαν μετά τον Εμφύλιο. Κρανιές, Μοσχοχώρι, Οξυά, Σφήκα... Και μετά, τα σύνορα με την Αλβανία.

Αν αντίθετα πας προς Βορρά, πιάνεις Βαρνούντα. Στα χαμηλά ο Λευκώνας, η Καλλιθέα, το Πλατύ, ο Μηλεώνας. Εδώ τραβάς χειρόφρενο. Σπίτια από χώμα, νερό, άχυρα και καλάμια. Ιδιοφυΐα. Και στον Λευκώνα στέκεσαι πάντως. Εκτός από το ότι εδώ είναι το φαρμακείο της Πρέσπας και ο αγροτικός γιατρός (αχρείαστα να ’ναι), είναι και το ύψωμα του Καλέ με την ωραία θέα.


Μετά είναι ο Λαιμός. Πρωτεύουσα της Πρέσπας. Εδώ το Δημαρχείο και το μοναδικό ΑΤΜ, μέσα του. Και τέλος ο Αγιος Γερμανός. Ομορφες βόλτες, απίστευτα σπίτια κι ένας βυζαντινός ναός που θα θυμάσαι για καιρό. Χρώμα ατέλειωτο, τέχνη μνημειώδης στις τοιχογραφίες του 1743 και ο ίδιος ο άγιος (πατριάρχης Kωνσταντινουπόλεως) ζωγραφισμένος στο υπέρθυρο του παλιού τμήματος του ναού να βαφτίζει τουλάχιστον το μισό χωριό. Τέλος δρόμου. Ασφάλτινου βασικά, γιατί από χωματόδρομους άλλο τίποτα. Ανεβαίνουν στον Βαρνούντα και, πριν μπουν στην ΠΓΔΜ, αγναντεύουν τις λίμνες, το ορεινό σύμπλεγμα των τριών κρατών, τα δάση. Υπερθέαμα.

Μυστήριο στον Άγιο Αχίλλειο 

Ο,τι έχεις δει μέχρι τώρα είναι υπεραρκετό, δεν είναι; Και όμως, δεν έχεις δει ούτε τα μισά. Στην Κούλα, τη λωρίδα γης με την πλαζ που χωρίζει τις δύο λίμνες, διχάζεσαι.

Νότια πρώτα. Στο πάρκινγκ. Αφήνεις το αυτοκίνητο. Περπατώντας θα μυηθείς στον κόσμο του Αγίου Αχιλλείου, της νησίδας που βρίσκεται στην καρδιά της Μικρής Πρέσπας, σε έναν κόσμο μυστηριακό, που θα σε στιγματίσει για πάντα.

650 μ. μήκος είναι η απόσταση που σε χωρίζει από εκεί και θα τα διανύσεις μέσω της πεζογέφυρας, απόλυτα μόνος, όσοι κι αν είναι μαζί σου. Κάποτε πεζογέφυρα δεν υπήρχε. Μόνο με βάρκα πήγαινες ή περπατώντας στον πάγο το χειμώνα. Μέχρι το ’90, μη φανταστείς πολύ παλιά. Κάποτε έλεγαν πως τα σπίτια στο χωριό δεν έπρεπε να ξεπερνούν τα έντεκα. Αν κατά τύχη χτιζόταν ένα δωδέκατο, κάποιο γκρεμιζόταν. Κάποτε κανείς ξένος δεν ερχόταν στο νησί.

Αρχισε να ακούγεται χάρη στα Πρέσπεια, τις καλοκαιρινές εκδηλώσεις, και ας είχε κι άλλους χίλιους λόγους: τη μοναδική ενέργεια, τον ιδιαίτερο οικισμό, τους ναούς. Τα συγκλονιστικά ερείπια της βασιλικής του Αγίου Αχιλλείου, που έχτισε τον 10ο αιώνα ο Bούλγαρος τσάρος Σαμουήλ, αυτός που έκανε κέντρο του βασιλείου του την Πρέσπα. Εκεί τοποθέτησε τα λείψανα του Αγίου Αχιλλείου από τη Λάρισα, εκεί κάθεσαι τώρα εσύ αμίλητος, ακούνητος, συγκλονισμένος. Αν ξεκολλήσεις ποτέ από εδώ, έχεις κι άλλα να δεις. Εύκολα περπατάς όλο το νησί. Και πρόθυμα. Οπωσδήποτε μέχρι την υποβλητική Παναγιά Πορφύρα.

Ενέργεια από τα ερείπια 

Μακριά από το νησί, ο δρόμος συνεχίζει νότια του πάρκινγκ και πρώτα φτάνει στην Πύλη, το χωριό όπου είχαν εγκαταστήσει το αρχηγείο τους οι αντάρτες και που λένε πως μεταφέρθηκε εδώ το ’30, γιατί οι κάτοικοί του υπέφεραν από ελονοσία. Ηταν, βλέπεις, πιο κοντά στη λίμνη. Μάλλον εκεί όπου είναι σήμερα τα ερείπια του βυζαντινού ναού του Αγίου Νικολάου. Να πας, κι αυτά υπέροχα είναι. Και τα ερείπια του χωριού Δασερή ακόμη πιο πέρα. Ενέργεια και εικόνες απερίγραπτες.

Αν συνεχίσεις στον κεντρικό, συναντάς την εντυπωσιακή, διαφορετική για τα δεδομένα της περιοχής, εκκλησία της Αγίας Παρασκευής κι έπειτα φτάνεις στο Βροντερό. Ενα αλλόκοτο μα αληθινό αξιοθέατο εδώ είναι οι σοφά χτισμένες στάνες των κτηνοτρόφων. Και τα περίφημα κηπία τους, οι θημωνιές. Ενα άλλο επίσης ιδιαίτερο αξιοθέατο είναι η σπηλιά του Κόκκαλη μακρύτερα - το σπήλαιο όπου λειτούργησε το ’49 το νοσοκομείο των ανταρτών και ίσως φιλοξένησε τον αντιστασιακό γιατρό Πέτρο Κόκκαλη, «υπουργό» της κυβέρνησης του βουνού.

Στο τριεθνές

Η μύηση στην Πρέσπα ολοκληρώνεται στους Ψαράδες. Εκεί όπου θα καταλήξεις αν από την Κούλα στραφείς βόρεια. Είναι το ίδιο το χωριό με τα ωραία σπίτια, είναι και το προνόμιο να είναι το μοναδικό ελληνικό χωριό στις όχθες της Μεγάλης Πρέσπας. Είναι το λιμανάκι και οι ψαράδες με τις ιστορίες τους, η θέα από τις κεραίες στον Ντέβα και το δάσος των σπανιότατων αρκεύθων, αλλά και το μονοπάτι προς το ακρωτήρι Ρότι, που φέρνει τη Μεγάλη Πρέσπα στα πόδια σου. Είναι όλα αυτά κι άλλα τόσα που έκαναν τους Ψαράδες το πιο τουριστικό, ας πούμε, χωριό της Πρέσπας. Μα κυρίως είναι οι βαρκάρηδες που δίνουν πρόσβαση στη μεγάλη λίμνη. Εκεί όπου συναντιούνται τα τρία κράτη, στο σημείο μηδέν. Εκεί όπου πριν από αιώνες βρήκαν καταφύγιο ασκητές και ερημίτες. Που σκαρφάλωσαν στα βράχια, τα ζωγράφισαν, τα κατοίκησαν. Μακριά από τον ίδιο τον κόσμο.

Η ξενάγηση θα σε ξεπεράσει. Οι ζωγραφισμένες στα βράχια εικόνες της Παναγίας Πλατυτέρας των Ουρανών (1455), της Παναγίας της Γλυκοφιλούσας (1373), του Αγίου Νικολάου (1827), τα τρία ασκηταριά στα ελληνικά βράχια, τα τέσσερα στα αλβανικά. Βλέπεις τη Mεταμόρφωση του 13ου αιώνα, τη Mικρή Aνάληψη του 15ου αιώνα, την Παναγία την Eλεούσα του 15ου αιώνα, τη διασημότερη. Βλέπεις τις σκήτες και νιώθεις στο πετσί σου την ελευθερία των ασκητών, και ας μην είχαν αλλού να πάνε. Βλέπεις τα πουλιά, που δεν καταλαβαίνουν από σύνορα. Βλέπεις εσένα. Μέσα σου. Και νιώθεις αυτό που καμία λέξη και καμία εικόνα δεν μπορούν να περιγράψουν. Την απόλυτη υπέρβαση.

Αναδημοσίευση από το http://www.kathimerini.gr/ 

Read More »

Ενας φυσιολατρικός παράδεισος για ασκητικούς τύπους, στο βορειοδυτικό άκρο της ηπειρωτικής Ελλάδας

Ερχεσαι με δύναμη από τη Φλώρινα και ανεβαίνεις στη Βίγλα, μέσα σε έναν φλογισμένο και χρυσωμένο από το φθινόπωρο θόλο, και μόλις πιάσεις το Περβάλι (33 χλμ. από τη Φλώρινα), το Περιβόλι δηλαδή, θαμπώνεσαι από τις αντανακλάσεις ενός γιγάντιου καθρέφτη μέσα στην κορνίζα των ψηλών βουνών. Ενα μικρό νησάκι αχνοσχεδιάζεται και σου ψιθυρίζει ότι αυτή είναι μια επικράτεια του νερού, της ζωής δηλαδή. Είναι το Βιδρονήσι της Μικρής Πρέσπας, το επίκεντρο του Εθνικού Πάρκου, που δεν το προσεγγίζει κανείς, παρά μόνο οι κάτοικοι της Μικρολίμνης, μία φορά τον χρόνο, για να λειτουργήσουν το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου. Φαντάσου αυτή τη μυσταγωγία.

Και μετά τα λαμπερά ασήμια ξεχωρίζεις πάλι και τα χρυσάφια στις όχθες. Είναι που αυτή την εποχή οι φυλλωσιές πεθαίνουν για να γίνουν πολύτιμες, αφού θυσιάζονται για την καλή αρχή ενός νέου κύκλου ζωής. Το φθινόπωρο είναι η πρώτη άνοιξη και εδώ στις Πρέσπες το βλέπεις παντού. Ολα κινούνται μέσα στη λαμπερή ακινησία. Η κίνηση δεν φαίνεται από εδώ πάνω. Αλλά ό,τι δεν φαίνεται ή δεν ακούγεται δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει κιόλας. Υπάρχει και εργάζεται για την ομορφιά, και το αντιλαμβάνεσαι όταν πλησιάσεις πολύ, ώστε τα μακρινά να γίνουν οικεία και τα άγρια φιλικά. Γιατί η ζωή στις Πρέσπες είναι άγρια, όσο και η ερημιά τις χειμωνιάτικες νύχτες. Μια αγριότητα, όμως, που σε ημερεύει.

Παρατήρηση πτηνών και ποδήλατο βουνού

Ο Κωστής Παλαμάς μού έδωσε τον τίτλο, αλλά και την πρώτη σκέψη, από το ποίημα «Στα βάθη της ψυχής μου», μόλις κατηφόρισα από το Περβάλι και έπιασα την ακρολιμνιά της Μικρής Πρέσπας: «Διαβάζω 'ς το βιβλίο της φύσεως το τρανό. Κάθε σβυστό ψηφίο και νόημα σκοτεινό». Η Μικρολίμνη, από τα λιγότερο γνωστά χωριά των Πρεσπών, αλλά με έντονη την ατμόσφαιρα στην προκυμαία με τους κορμοράνους που στεγνώνουν τα φτερά τους μετά τα μακροβούτια τους. Και μετά, ένα κρυμμένο μυστικό αριστερά του δρόμου, ανάμεσα στα χωριά Λευκώνας και Καρυές, ο λόφος Καλέ, ένα απίθανο μπαλκόνι στη Μικρή Πρέσπα. Μας τον έδειξε η Μαρί, η οποία ασχολείται με δραστηριότητες στη φύση στο πνεύμα της ανακάλυψης, όπως η απόλαυση της ακρολιμνιάς της Μικρής Πρέσπας από τον Λαιμό ως τη Μικρολίμνη (35 χλμ.) με ποδήλατο βουνού. Κομμάτι αυτής της διαδρομής είναι και η ανάβαση στον λόφο Καλέ με ποδήλατο, όχημα με κίνηση και στους τέσσερις τροχούς ή και με τα πόδια. Από την κορυφή του λόφου το τοπίο είναι υπέροχο, το ίδιο και η θέα προς το Βιδρονήσι και το νησί του Αγίου Αχιλλείου. Το τοπίο αξίζει ένα δυνατό χειροκρότημα για να το ακούσουν και οι αρκούδες και να φύγουν από τον δρόμο σας, ειδικά αν προχωρήσετε στο μονοπάτι προς την κατεύθυνση της Μικρολίμνης.

Το νησάκι του Αγίου Αχιλλείου συνοψίζει την ατμόσφαιρα και την ιδεολογία των λιμνών. Ενας μικρόκοσμος με μόλις έντεκα σπιτικά - αν χτιστεί έστω κι ένα παραπάνω, δεν πρόκειται να στεριώσει -, «σπαρμένο» με ερείπια παλιών εκκλησιών και αγριαπιδιών, τριγυρισμένο από απέραντους καλαμιώνες και εκτάσεις νερού. Είναι στα ανθρώπινα μέτρα και μπορείς να το τριγυρίσεις με τα πόδια. Πιάνεις την άκρη της γοητείας του από την πλωτή γέφυρα που το συνδέει με τη μεγάλη στεριά και προχωρείς, αυτή την εποχή, ανάμεσα στις φαλαρίδες, τις πρασινοκέφαλες πάπιες και τους μοναχικούς μικρούς ερωδιούς, το ίχνος των οποίων επάνω στο νερό διασταυρώνεται με το υγρό αυλάκι που αφήνουν πίσω τους οι βάρκες των ψαράδων που μαζεύουν τα δίχτυα τους. Και μετά, κάνεις έναν ολόκληρο γύρο του νησιού από εκκλησιά σε εκκλησιά, στον Αγιο Γεώργιο (15ος αιώνας) στο νεκροταφείο, στην περίφημη βασιλική του Αγίου Αχιλλείου (10ος αιώνας), στη Μονή της Παναγιάς Πορφύρας (16ος αιώνας) στη μύτη του νησιού, κάτω από τον σταυρό, στα σκορπισμένα μέλη της βασιλικής των Αγίων Αποστόλων (11ος αιώνας) και στον Αγιο Δημήτριο (14ος αιώνας), λίγο προτού επιστρέψεις ξανά στον οικισμό. Δεν συναντάς άνθρωπο, παρά μόνο τις μικρόσωμες αγελάδες των Πρεσπών που προστατεύονται και αυτές ως σπάνιο είδος.

Σπεσιαλιτέ με γριβάδι

Οι Ψαράδες είναι όνομα και πράγμα. Φαίνεται από μακριά ότι είναι αφετηρία ταξιδιών, έστω και κοντινών. Οι κάτοικοί τους μπαίνουν στις χαρακτηριστικές βάρκες τους, που είναι αραγμένες σε πλωτές προβλήτες μπροστά στον οικισμό με τα πέτρινα σπίτια, για να πάνε τους επισκέπτες στα παλιά ασκηταριά στο ακρωτήριο Ρότι με τις ζωγραφισμένες στον βράχο αγιογραφίες ή για να ψαρέψουν τα νόστιμα ψάρια της Μεγάλης Πρέσπας. Μετά καταλήγουν πάντα στο παραλίμνιο μέτωπο των Ψαράδων που είναι αφιερωμένο στο φαγητό. Την τιμητική του έχει το γριβάδι, το οποίο η κυρία Μαρία ετοιμάζει στο εστιατόριο Καλή Παρέα με την παραδοσιακή συνταγή: μέσα στο ταψί, επάνω στο μάτι του φούρνου, τσιγαρίζει πολλά κρεμμύδια, μια ψιλοκομμένη κόκκινη πιπεριά και μια καυτερή, μαζί με ένα κουταλάκι φρέσκια τριμμένη ντομάτα. Μετά προσθέτει δύο τριμμένες ντομάτες, ένα φύλλο δάφνης, αλάτι και πιπέρι. Το ψάρι είναι κομμένο κάθετα σε μεγάλες φέτες που έχει αλατίσει με χονδρό αλάτι. Τις αλευρώνει, τις βάζει στο ταψί με τα κρεμμύδια και τις γυρίζει. Επειτα προσθέτει νερό και βάζει το ταψί στον φούρνο για μιάμιση-δύο ώρες, γιατί, όπως λέει, τα λιμνίσια ψάρια πρέπει να ψηθούν καλά. Αξίζει τον κόπο να περιμένει κανείς, γιατί η γεύση αυτού του πικάντικου φαγητού είναι πολύ δυνατή. Το τραπέζι συμπληρώνεται με τους φημισμένους γίγαντες της περιοχής, τις πιπεριές Φλωρίνης, τα λαχανικά τουρσί και το εγχώριο λουκάνικο. Δυνατές γεύσεις κι αυτά, δυνατές συγκινήσεις, όπως καθετί εδώ στις Πρέσπες. 

*Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2014

Αναδημοσίευση από το http://www.tovima.gr/

Read More »

Χρονογράφημα Λάζος ο βουνίσιος

Αρχές της δεκαετίας των 80's παρέες με μηχανάκια ανηφορίζαμε στις Πρέσπες για το πρώτο μας καλοκαιρινό μπάνιο.

Read More »

Στην Ευρώπη υπάρχουν μόνο τρεις λίμνες στων οποίων τα νερά ενώνονται εδάφη τριών διαφορετικών κρατών. Μία απ΄ αυτές βρίσκεται στην περιοχή μας. Πρόκειται για τη λίμνη της Πρέσπας, όπου συναντιούνται οι συνοριακές γραμμές της Π.Γ.Δ.Μ, της Ελλάδας και της Αλβανίας.

Read More »

Αναδημοσίευση από το blog ΦΛΩΡΟΙ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΙ Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών Φλώρινας

Μεταποίηση
Κονσερβοποιείο Πρεσπών
Η εκδοχή ενός ανοιχτού αδιαίρετου μουσείου
«Σύνορες φυλάκων» ένα ποιητικό σαρδάμ της ποιήτριας Έλιας Οικονομίδου

Read More »

Σύμφωνα με μια παράδοση, η λεκάνη των Πρεσπών δημιουργήθηκε από μια βρύση, που οι κάτοικοι έπαιρναν νερό. Οι ντόπιοι ήξεραν να την κλείνουν καλά κάθε φορά που έπαιρναν νερό. Μια μέρα ήρθε στον τόπο τους μια ξένη. Πήγε να πάρει νερό και ξέχασε τη βρύση ανοιχτή. Έτσι πλημμύρησε η κοιλάδα με νερό και σχηματίστηκαν οι λίμνες.

Read More »

Το ταξίδι στις Πρέσπες ήταν από τα ωραιότερα που έχω κάνει στη ζωή μου και νιώθω πραγματικά τυχερή που είδα από κοντά ένα από τα πιο ζωντανά κι όμορφα τοπία, που μοιράζονται τρεις χώρες: Ελλάδα, Αλβανία και Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.

Read More »

Γιώργος Κεβρεκίδης

«Αναχωρεί..προσεχώς», μικτή τεχνική (ακρυλικά, κολάζ) σε καμβά, 70x100cm, 2013

Read More »

Ένας τόπος όμως δεν είναι τόσο τα τοπία του, όσο οι άνθρωποι και η ιστορία τους. Οι φιλόξενοι κι οι ανοιχτόκαρδοι δίνουν λάμψη ακόμα και σ’ ένα ταπεινό και συνηθισμένο σκηνικό, ενώ οι κακορίζικοι χαντακώνουν ακόμα και το πιο ονειρεμένο. Το παρελθόν παίζει κι αυτό παιχνίδια με τα μάτια δίνοντας στη φύση μαγεία, μυστήριο, υπόσταση και καρδιά. Στο Φραγκοκάστελλο για παράδειγμα,

Read More »

Αντικείμενο της συγκεκριμένης διδακτορικής διατριβής είναι οι διαφορετικές εννοιοδοτήσεις, αναπαραστάσεις αλλά και τοπικές αντιλήψεις του σύγχρονου τοπίου στις Πρέσπες. Οι λίμνες των Πρεσπών, στα σύνορα της Ελλάδας, της Αλβανίας και της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Μακεδονίας, υγρότοπος διεθνούς σημασίας, διασυνοριακό πάρκο από το 2000 αλλά και υποψήφια θέση για τον κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς λόγω των βυζαντινών μνημείων της, έχουν αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια ως μια συμβολική ‘νησίδα’ φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς στη

Read More »

Πως οι 6.500 γίνονται 1.500; 

Η περιβαλλοντική εκδρομή στις Πρέσπες ήταν για μένα (και για όλους πιστεύω) μία αξέχαστη εμπειρία Ακούσαμε, είδαμε και μάθαμε πολλά και εντυπωιακά πράγματα.

Read More »

Ένα μικρό κομμάτι της Ελλάδας που στις εικόνες του κρύβει ομορφιές που καμία φωτογραφία ή διήγηση δεν είναι ικανή να περιγράψει με τις σωστές λέξεις και τα κατάλληλα χρώματα. Ένας υδροβιότοπος μοναδικής σημασίας για περισσότερα από 2.000 είδη. Ένας απομονωμένος παράδεισος για τους τολμηρούς που αρνούνται να εγκαταλείψουν έτσι εύκολα το «δώρο» που τους έκανε η φύση. Ή ο Θεός.

Read More »

Το νερό της Μικρής και της Μεγάλης λίµνης δηµιουργεί έναν καθρέφτη για να βλέπουµε διπλά την οµορφιά του Αγίου Αχιλλείου, των Ψαράδων, της Μικρολίµνης  και από µακριά του Αγίου Γερµανού, του λόφου Καλέ, των βυζαντινών µνηµείων, της πλάβας, της φαλαρίδας, του κορµοράνου...

Read More »

Οι Λίμνες Πρέσπες είναι αδιαμφισβήτητο στολίδι της πατρίδας μας με ανεξάντλητη φυσική ομορφιά. Μόλις 47 χιλιόμετρα από την πόλη της Φλώρινας και 50 χιλιόμετρα από την πόλη της Καστοριάς, αποτελούν έναν από τους πιο σημαντικούς υγρότοπους όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης.

Πρόκειται για ένα περιηγητικό προορισμό που σίγουρα θα σας αφήσει με τις πιο θαυμαστές εντυπώσεις. Το ταξίδι μέχρι τις Πρέσπες

Read More »

Βρίσκονται στο Νομό Φλώρινας. Η μικρή Πρέσπα ανήκει σχεδόν όλη στην Ελλάδα ενώ η Μεγάλη Πρέσπα μοιράζεται μεταξύ Ελλάδα, Αλβανίας και Σκοπίων. Απέχουν 30 λεπτά από Φλώρινα και περίπου 1 ώρα από Καστοριά! Μπορείτε δηλαδή να τις επισκεφθείτε συνδυαστικά με τις πόλεις αυτές.

Read More »

Την ίδια ώρα που ο OHE προειδοποιεί ότι, ο ρυθμός απώλειας των ειδών είναι 100 φορές μεγαλύτερος του αναμενόμενου και ότι, σήμερα, ο πλανήτης μας «χάνει» τρία είδη την ώρα, στις Πρέσπες το οικοσύστημα αντιστέκεται ακόμη, διατηρώντας μοναδικές μορφές ζωής και οικοτόπων. Tο ταξίδι για την ακριτική αυτή περιοχή του νομού Φλώρινας,

Read More »

Read More »